De Dag #78: Wie betaalt schulden Italië? | Slagersvak moet sexy

Fabrikanten en supermarkten strijden hard tegen hard om prijzen af te spreken voor hun producten in de schappen. Heineken en Jumbo kwamen er niet uit en belanden voor de rechter. De supermarkt koopt minder bier in, omdat ze het oneens zijn met de prijs. Volgens Heineken is dat niet volgens afspraak. Het is volgens retailexpert aan de Katholieke Universiteit Leuven Els Breugelmans nog niet eerder gebeurd dat zo'n onderhandeling eindigt voor de rechter. Ze ziet de partijen verharden in hun strijd voor de scherpste supermarktprijzen. Supermarkten verenigen zich in zogenoemde inkoopallianties, samen met andere buitenlandse supers. Daarmee krijgen zij meer macht aan de onderhandeltafels en verharden de onderhandelingen. Hoever dat kan gaan tekende economieverslaggever bij het AD Jurriaan Nolles op. Hij sprak anoniem met betrokkenen en hoorde verhalen van pesterijen, scheldpartijen en mensen die niet meer willen beginnen aan de baan omdat het te heftig is geworden. De vraag is ook: levert het voor de klanten uiteindelijk iets op? Betalen we minder voor de boodschappen? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek & Ulrike Nagel

23 Maj 23min

Buitenlandminister Casper Veldkamp zien we deze week volop. Hij is nu in China om te praten over onder andere de oorlog in Oekraïne en chips. Eerder deze week was hij in Brussel om te lobbyen voor zijn verzoek tot een onderzoek naar Israël. Volgens de minister schendt Israël het internationaal humanitair recht en moet opnieuw bekeken of een handelsverdrag met de EU nog wel in stand kan blijven. Een meerderheid van EU-lidstaten stemde in. En daarmee is Veldkamp verschoven van de stille diplomatie binnenskamers naar krachtige veroordelingen buitenkamers in het beleid rond Israël. Wat is er bij hem gebeurd de afgelopen tijd? In Podcast De Dag analyseert politiek verslaggever Nouschka van der Meijden hoe NSC-minister Veldkamp beweegt in deze coalitie met de PVV. Want vooral de partij van Wilders staat soms haaks op het buitenlandbeleid van de minister. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Ulrike Nagel

22 Maj 22min

Na dagen zoeken zijn Jeffrey van 10 en Emma van 8 gevonden. Ze leven niet meer. De broer en zus werden zaterdag in Beerta, in Groningen, meegenomen door hun vader. Ook zijn lichaam is gevonden. De politie heeft aanwijzingen dat hij zichzelf en zijn kinderen iets aan wilde doen. Beerta is een dorp in Groningen, waar zo'n tweeduizend mensen wonen. Veel van hen kenden de kinderen en hun vader, en voelen zich betrokken. Verslaggever van RTV Noord Goos de Boer vertelt in deze podcast hoe je die betrokkenheid bij de zoektocht terugzag. En Dennis van der Kraats van het Veteranen Search Team neemt ons mee in hoe de zoektocht in z'n werk ging. Reageren? Mail dedag@nos.nl  Presentatie en montage: Dieuwke Teertstra Redactie: Ulrike Nagel

21 Maj 22min

In de Amerikaanse staat Georgia wordt al drie maanden een hersendode vrouw kunstmatig in leven gehouden, omdat ze zwanger is. Artsen zeggen dat dat moet vanwege de strenge abortuswetten. Hoe hou je een dode in leven om nieuw leven te redden? En is het medisch ethisch verantwoord? In deze podcast vertelt Amerika-deskundige Laila Frank wie Adriana Smith is en hoe de strenge anti-abortuswetten haar en haar familie in deze situatie hebben gebracht. Klinisch ethicus Erwin Kompanje deed promotieonderzoek naar hersendode zwangere vrouwen en werkte veertig jaar lang op de intensive care van het Erasmus MC. Daar zag hij zelf ook enkele van dit soort situaties voorbij komen. Hij vertelt over de medische, morele en ook financiële dilemma's en hoe daar in Nederland over gedacht wordt.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel

20 Maj 25min

De teleurstelling is groot bij George Simion, de radicaal rechtse presidentskandidaat in Roemenië die gisteravond onverwacht de verkiezingen niet won. Aanvankelijk claimde hij nog de overwinning, en eerder tijdens de campagne sprak hij over mogelijke stembusfraude, maar uiteindelijk legde hij zich toch bij zijn verlies neer.  De presidentsverkiezingen in Roemenië vonden dit weekend onder hoogspanning plaats na een meer dan turbulente aanloop, vanwege mogelijke Russische inmenging. Niemand had verwacht dat de pro-Europese Nicosar Dan er met de winst vandoor zou gaan. In deze podcast vertelt Christiaan Paauwe, correspondent Midden- en Oost Europa, over de enorme opluchting bij aanhangers van Dan. Sommigen droegen de vlag van de Roemeense revolutie bij zich. 'Voor hen voelt dit als een zachte revolutie tegen de opmars van radicale politici in Roemenië.' Net als eerder in Canada en in Duitsland lijkt er in Roemenie in die zin nu sprake van een negatief Trump-effect.  Maar, zegt Christiaan, de samenleving blijft enorm gepolariseerd en er is veel wantrouwen. Wantrouwen dat nu bovendien gevoed wordt door Rusland dat in een reactie de verkiezingsuitslag van een  NAVO-, EU- en Oekraïnegezinde kandidaat in twijfel trekt. De uitslag is "op zijn minst merkwaardig", zegt Kremlin-woordvoerder Peskov. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Sid van der Linden

19 Maj 20min

Van onze Correspondent is een serie van de makers van podcast De Dag. Iedere zaterdag maken we kennis met een van de correspondenten van de NOS, het land waar ze wonen, en de verhalen die wat hen betreft meer aandacht verdienen. Vandaag: Afrika-correspondent Elles van Gelder. Elles, opgegroeid in een klein dorp in Gelderland, vertelt in deze podcast hoe ze al van jongs af aan wist dat ze naar een plek 'ver weg' wilde. Die plek werd Zuid-Afrika, waar ze al ruim 15 jaar woont en van waaruit ze ook al zes jaar voor de NOS de rest van het continent bereist. Ze is een 'rouwdouwer' en werkt altijd door, ook al is het gevaarlijk, of zijn haar persoonlijke omstandigheden zwaar. In 2020 werd ze behandeld voor een agressieve vorm van borstkanker en verscheen ze ook toen haar haar uitviel op de televisie. 'Dat vond ik belangrijk,' zegt ze daarover, al kan ze naar beelden van zichzelf uit die tijd niet goed meer kijken. Elles is op veel 'rotplekken' in Afrika geweest, plekken waar ze getuigenissen optekende van gruwelijkheden, etnisch geweld en genocide. Ze vindt het onbegrijpelijk dat de wereld weg lijkt te kijken van dit soort verhalen en het sterkt haar in haar motivatie om juist naar die plekken toe te blijven gaan.  Werken in Afrika is zeer complex. '70 procent van mijn werk is logistiek.' Om toegang te krijgen tot landen moet je toestemming hebben, maar soms is er geen officiële regering meer en moet je onderhandelen met rebellen om ergens heen te mogen. De cultuurtip van Elles: Kletsrym (rap) uit Kaapstad, in het bijzonder Nooit genoeg van Matt Levai Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Judith van de Hulsbeek

17 Maj 46min

Het zonlicht schijnt door een raam op het gezicht van de 9-jarige jongen Mahmoud die voor zich uitstaart. Hij mist twee armen en zijn ribben zijn zichtbaar. Het is de winnende World Press Photo van fotograaf Samar Abou Elouf. Haar ogen vertelden door de lens van haar camera één van de vele verhalen die tot ons komen in de oorlog tussen Hamas en Israël. In Podcast de Dag vertelt fotojournalist Ilvy Njiokiktjien wat deze foto zo indrukwekkend maakt. Ze heeft contact met fotografen in Gaza en weet in welke omstandigheden zij hun werk doen. Het wordt steeds moeilijker om te laten zien wat daar gebeurt. Journalisten wordt het werken moeilijk gemaakt en zijn een doelwit voor het Israëlische leger, volgens de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ). En toch bereiken de verhalen over bombardementen, honger en verwoesting ons. Correspondent Nasrah Habiballah legt uit wie haar ogen in Gaza zijn en hoe moeilijk het is om een beeld te vormen van het leven in Gaza. Ondanks al die foto's en video's die op ons af komen en zoveel Palestijnse journalisten die proberen te vertellen hoe het eraan toe gaat, blijven er plekken over waar niemand een blik op werpt. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Sid van der Linden

16 Maj 21min

De spanning liep de afgelopen weken op: gaat de Russische president Poetin om tafel met z'n Oekraïense collega Zelensky? Het antwoord kennen we inmiddels: nee. De delegatie die Poetin wel stuurt, laat volgens Ruslandkenner Hubert Smeets zien hoe hij naar de oorlog kijkt: de tactiek is vooral om de onderhandelingen te vertragen. Dat terwijl het een moment zou kunnen zijn geweest waarop wat zou kunnen keren, na een lange lijst aan onderhandelingen sinds het conflict begon tussen Oekraïne en Rusland ruim 10 jaar geleden. De twee zaten één keer eerder met elkaar om tafel in 2019. In Podcast De Dag blikt Smeets terug op die ontmoeting. Zelensky hoopte de verhoudingen met buurland Rusland toen nog te verbeteren. Maar die hoop is met de jaren oorlog vervlogen. Er is onderhandeld in Parijs, in Minsk, in Istanbul en in Riyadh. Met bemiddelaars Frankrijk, Duitsland, Turkije en de VS. Maar na al deze onderhandeltafels zijn beide partijen veranderd volgens Hubert Smeets. Beide kanten zijn meer en meer uit elkaar gedreven. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

15 Maj 23min