#1957 - (Het gevaar van) werken in de gevangenis

Bij de nu 67-jarige Groenlandse Henriette Berthelsen werd toen zij 13 jaar oud was een spiraal geplaatst. Onvrijwillig. In podcast De Dag vertelt ze haar verhaal.  Henriette is een van de duizenden oorspronkelijke bewoners van Groenland die gedwongen een spiraal kregen, soms zelfs zonder dat ze dat wisten. Een praktijk die tot in de jaren negentig voorkwam. De Deense regering wilde met deze vorm van anticonceptie de bevolkingsgroei remmen. Vandaag is de Deense premier in Groenland om excuses aan te bieden. Henriette Berthelsen vertelt hoe pijnlijk de ingreep was, mede omdat haar baarmoeder nog te klein was voor het type spiraal dat werd gebruikt. Het moest meerdere keren over. Daarnaast was Henriette ook deel van een Deens experiment om, ver weg van haar Groenlandse ouders in Denemarken, 'een betere Deen' van haar te maken.  Correspondent Rolien Creton legde voor de podcast contact met Henriette en sprak ruim een uur met haar. 'Haar verhaal heeft me echt aangegrepen, omdat ze tot in detail heeft verteld wat er is gebeurd. Het is onbevattelijk.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Judith van de Hulsbeek

24 Syys 20min

Terwijl de eerste relschoppers die betrokken waren bij het geweld in Den Haag worden voorgeleid, blikt onderzoekster Willemijn Kadijk in de podcast terug op wat zij daar zaterdag zag gebeuren en welke groepen ze herkende. Willemijn Kadijk is onderzoeker politiek extremisme en radicale groepen bij onderzoeksbureau NTA. Ze was zaterdag in Den Haag en besloot een kijkje te gaan nemen bij de demonstratie op het Malieveld. Van dichtbij zag ze hoe wat als een protest tegen het asielbeleid begon, uitliep op een veldslag. En herkende ze de verschillende groepen die daarvoor verantwoordelijk waren. 'De hypothese dat dit gewone hooligans waren die uit zijn op rellen, vind ik niet passend. Hun gekozen doelwitten zijn politiek geweest,' zegt ze in deze podcast.  De schaal waarin het geweld tegen politie, journalisten en andere symbolen van de rechtsstaat plaatsvond, in combinatie met rechts-extreme uitingen zoals vlaggen en leuzen, maakten deze dag volgens haar grimmiger dan corona-protesten, die soms ook flink uit de hand konden lopen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies

23 Syys 24min

Al direct na de moord op Charlie Kirk zei Trump in een toespraak vanuit het Witte Huis dat links de oorzaak van zijn dood was. En die woorden herhaalde de Amerikaanse president deze week nog meerdere malen. De ministers uit zijn regering kondigen van alles aan om linkse groeperingen aan te pakken. Wie zijn dat? En welke daden horen bij de woorden van afgelopen week? Verslaggever Simone Tukker reist regelmatig naar de VS om daar verhalen te maken en zet de uitspraken op een rij. Wat opvalt is dat de aanval op links al geopend is, terwijl het precieze motief van de verdachte van de moord op Kirk, Tyler Robinson, nog onduidelijk is. Nu de late night show van Jimmy Kimmel is geschrapt, zijn Amerikanen bang voor meer en meer censuur. Volgens Tukker zien ze een "chilling effect", terughoudendheid om kritiek te leveren op de Amerikaanse president Trump. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

19 Syys 24min

Steeds meer vrouwen gebruiken hormoontherapie in de overgang. Dat blijkt uit cijfers die deze podcast heeft opgevraagd bij Stichting Farmaceutische Kengetallen. In 2018 waren het nog 45-duizend vrouwen tussen de 40 en 60. In 2024 gebruikten 129-duizend vrouwen hormoonmedicatie. In deze aflevering vertellen 5 vrouwen hun ervaring met hormonen. Het blijkt vaak een zoektocht naar de goede dosis en de juiste behandelaar, maar voor veel vrouwen zijn de klachten uiteindelijk minder. Want 8 op de 10 vrouwen heeft last van de overgang, van opvliegers tot brainfog en van nachtzweten tot pijn in gewrichten. Volgens gynaecoloog en voorzitter van de Dutch Menopause Society Femi Janse is het toenemende gebruik van hormonen goed nieuws. Het geeft aan dat vrouwen beter gezien en behandeld worden. Door een onderzoek jaren geleden was de blik op hormonen lange tijd negatief, maar dat begint te keren. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lisa Konings, Ulrike Nagel en Merel Stikkelorum

18 Syys 23min

Een paar uur nadat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Marco Rubio, op bezoek in Israël, tijdens een persconferentie met premier Netanyahu zei dat Amerika onverminderd achter het Israelische beleid in Gaza staat, volgden om kwart over twee in de nacht de eerste berichten van zware aanvallen op Gaza-Stad en van tanks in de straten. Het grote al eerder aangekondigde grondoffensief is begonnen en sindsdien kijkt de wereld realtime toe hoe Palestijnse burgers worden verdreven en hun stad wordt vernietigd. In deze podcast vertelt correspondent Nasrah Habiballah over de eerste 24 uur van dit offensief, dat volgens het leger zeker enkele maanden gaat duren.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings

17 Syys 19min

Terwijl in Den Haag vandaag het feest van de democratie wordt gevierd, blijkt uit onderzoek dat kiezers somber zijn over de politiek. Slechts drie op tien Nederlanders hebben vertrouwen in de politiek. Een veel grotere groep van bijna 70% heeft weinig of heel weinig vertrouwen. Renske Leijten en Ron Fresen liepen als respectievelijk Tweede Kamerlid voor de SP en als parlementair verslaggever van de NOS jarenlang mee in Den Haag en herkennen dat gevoel, vertellen ze in deze podcast. 'Hoe meer ik afstand neem van de Haagse wereld en hoe meer ik als gewone burger naar de politiek kijk, hoe cynischer ik word,' zegt Leijten. En ook Fresen ziet nu naar eigen zeggen beter wat er mis gaat.  Ze reflecteren op de vraag wat politici en media (en misschien kiezers ook zelf wel) kunnen doen om het vertrouwen te herstellen. En steken daarbij ook hand in eigen boezem. 'Ook ik vond dat politiek moest gaan over de verschillen en over de strijd.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

16 Syys 24min

Een waarschuwing vooraf: in deze podcast zijn geluidsfragmenten te horen van het ernstige geweld tussen jeugdgroepen in Noord-Holland. In Beverwijk en omstreken hebben online video's van jongeren die elkaar mishandelen en vernederen, die met een vuurwapen schieten en dreigen met geweld, geleid tot angst onder jongeren én hun ouders. Een typisch voorbeeld van zogenoemd 'hybride geweld', vertelt criminoloog Shanna Mehlbaum in deze podcast. Daarbij komen online en offline geweld samen.  Door de online-dynamieken wordt het geweld verlengd en versterkt, zegt Mehlbaum, soms met grotere psychische schade dan de oorspronkelijke mishandeling. Ze deed er in opdracht van Politie en Wetenschap uitgebreid onderzoek naar. Opvallend is dat  jongeren vaak betrokken zijn als dader, slachtoffer, filmer én toeschouwer en dat die rollen ook regelmatig wisselen. Dit gebeurt vaak uit eigen lijfsbehoud.  Loïs Iglesias is verslaggever bij NH Nieuws en komt zelf uit Beverwijk. Zij vertelt over de angst die onder jongeren in de omgeving is ontstaan en over wat er nu bekend is over hoe dit zo uit de hand heeft kunnen lopen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings

15 Syys 22min