#1959 - Henriette moest van Denemarken een spiraal

Jongeren grijpen naar ChatGPT voor mentale problemen, blijkt uit een rondgang van NOS Stories. Volgens de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie gebruikt de helft van de jongeren zo'n chatbot voor advies en hulp. En ook steeds meer jongeren worden via ChatGPT doorverwezen naar zelfdodinghulplijn 113. Wat zoeken jongeren in ChatGPT?  Raoul vertelt in Podcast De Dag dat de chatbot voelt als een beste vriend in je broekzak, een adviseur, iemand die je goed kent. De antwoorden op grote vragen helpen hem bij twijfel, hij voelt zich gezien en ChatGPT is altijd neutraal. Maar Raoul is ook bezorgd: want hij deelt intieme dingen, wat als dat door een hack ooit op straat beland? Zo zijn er meer zorgen volgens universitair docent mens-machine-communicatie aan de Universiteit van Amsterdam Margot van der Goot. De data belandt bij een commercieel bedrijf, de teksten die de chatbot genereert kunnen veel emoties losmaken en leiden soms tot verwijdering van echte mensen. Maar het is ook een kans: want dit laat zien wat jongeren bezig houdt. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lisa Konings

26 Syys 23min

Twee inspecties concluderen vandaag dat de hulp aan pleegkinderen tekortschiet. Gesprekken met hen worden te weinig gevoerd en de hulporganisaties werken niet goed samen waardoor de veiligheid van pleegkinderen eigenlijk niet duidelijk is. Het zijn conclusies die veel van de 15.000 pleegouders herkennen, want de kritiek onder hen klinkt al langer. Maar het is na het incident in Vlaardingen voor het eerst grondig onderzocht door de inspecties. Ruim een jaar geleden kwam de pleegzorg onder een vergrootglas te liggen, nadat een pleegmeisje van 10 zwaar mishandeld in een ziekenhuis belandde in Vlaardingen. Haar pleegouders zitten vast op verdenking van onder andere mishandeling en vrijheidsberoving. Die zaak heeft pleegouders door het hele land geraakt, vertelt Remco Oosterhoff van de Vereniging voor Pleeggezinnen in podcast De Dag. Wat moet er beter na Vlaardingen? Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

25 Syys 22min

Terwijl de eerste relschoppers die betrokken waren bij het geweld in Den Haag worden voorgeleid, blikt onderzoekster Willemijn Kadijk in de podcast terug op wat zij daar zaterdag zag gebeuren en welke groepen ze herkende. Willemijn Kadijk is onderzoeker politiek extremisme en radicale groepen bij onderzoeksbureau NTA. Ze was zaterdag in Den Haag en besloot een kijkje te gaan nemen bij de demonstratie op het Malieveld. Van dichtbij zag ze hoe wat als een protest tegen het asielbeleid begon, uitliep op een veldslag. En herkende ze de verschillende groepen die daarvoor verantwoordelijk waren. 'De hypothese dat dit gewone hooligans waren die uit zijn op rellen, vind ik niet passend. Hun gekozen doelwitten zijn politiek geweest,' zegt ze in deze podcast.  De schaal waarin het geweld tegen politie, journalisten en andere symbolen van de rechtsstaat plaatsvond, in combinatie met rechts-extreme uitingen zoals vlaggen en leuzen, maakten deze dag volgens haar grimmiger dan corona-protesten, die soms ook flink uit de hand konden lopen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies

23 Syys 24min

Werken in de gevangenis is gevaarlijk, blijkt uit een lijst incidenten die vakbond FNV naar deze podcast stuurde. Komende woensdag voeren gevangenismedewerkers actie tijdens een commissiedebat in de Tweede Kamer, omdat ze zowel binnen als buiten de muren met veel geweld en bedreigingen te maken krijgen.   Zo zijn er afgelopen maand bij drie gevangenisbewaarders thuis explosieven geplaatst. Ook werd een bewaarder op straat geslagen met een honkbalknuppel. 'Bedreigingen stoppen niet bij de muren,' weet ook Yola Wanders. Zij was elf jaar lang verantwoordelijk voor de veiligheid van de zwaarst beveiligde gevangenis van Nederland: de Penitentiaire Inrichting in Vught. Ze stuurde de EBI aan, waar Ridouan Taghi en Willem Holleeder vastzitten, en ze had de leiding over de terroristenafdeling. In de podcast vertelt ze hoe gevangenen altijd al hebben gedreigd met geweld en intimidatie, maar hoe ze het werk ook grimmiger heeft zien worden.  De personeelskrapte waar gevangenissen mee te maken hebben, maken het probleem nijpender. Want: wie reageert er onder deze omstandigheden nog op de vele vacatures die openstaan? En, waarschuwt Wanders, te snel gevangenismedewerkers in het diepe gooien kent ook risico's. 'Er moet nu heel erg voor gewaakt worden dat je het instapniveau niet gaat verlagen om zo snel mogelijk nieuwe mankracht in je inrichting te krijgen.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel

22 Syys 21min

Al direct na de moord op Charlie Kirk zei Trump in een toespraak vanuit het Witte Huis dat links de oorzaak van zijn dood was. En die woorden herhaalde de Amerikaanse president deze week nog meerdere malen. De ministers uit zijn regering kondigen van alles aan om linkse groeperingen aan te pakken. Wie zijn dat? En welke daden horen bij de woorden van afgelopen week? Verslaggever Simone Tukker reist regelmatig naar de VS om daar verhalen te maken en zet de uitspraken op een rij. Wat opvalt is dat de aanval op links al geopend is, terwijl het precieze motief van de verdachte van de moord op Kirk, Tyler Robinson, nog onduidelijk is. Nu de late night show van Jimmy Kimmel is geschrapt, zijn Amerikanen bang voor meer en meer censuur. Volgens Tukker zien ze een "chilling effect", terughoudendheid om kritiek te leveren op de Amerikaanse president Trump. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

19 Syys 24min

Steeds meer vrouwen gebruiken hormoontherapie in de overgang. Dat blijkt uit cijfers die deze podcast heeft opgevraagd bij Stichting Farmaceutische Kengetallen. In 2018 waren het nog 45-duizend vrouwen tussen de 40 en 60. In 2024 gebruikten 129-duizend vrouwen hormoonmedicatie. In deze aflevering vertellen 5 vrouwen hun ervaring met hormonen. Het blijkt vaak een zoektocht naar de goede dosis en de juiste behandelaar, maar voor veel vrouwen zijn de klachten uiteindelijk minder. Want 8 op de 10 vrouwen heeft last van de overgang, van opvliegers tot brainfog en van nachtzweten tot pijn in gewrichten. Volgens gynaecoloog en voorzitter van de Dutch Menopause Society Femi Janse is het toenemende gebruik van hormonen goed nieuws. Het geeft aan dat vrouwen beter gezien en behandeld worden. Door een onderzoek jaren geleden was de blik op hormonen lange tijd negatief, maar dat begint te keren. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lisa Konings, Ulrike Nagel en Merel Stikkelorum

18 Syys 23min

Een paar uur nadat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Marco Rubio, op bezoek in Israël, tijdens een persconferentie met premier Netanyahu zei dat Amerika onverminderd achter het Israelische beleid in Gaza staat, volgden om kwart over twee in de nacht de eerste berichten van zware aanvallen op Gaza-Stad en van tanks in de straten. Het grote al eerder aangekondigde grondoffensief is begonnen en sindsdien kijkt de wereld realtime toe hoe Palestijnse burgers worden verdreven en hun stad wordt vernietigd. In deze podcast vertelt correspondent Nasrah Habiballah over de eerste 24 uur van dit offensief, dat volgens het leger zeker enkele maanden gaat duren.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings

17 Syys 19min