OVT

(01:57) Waarom staan zo veel Russen nog steeds achter Poetin? Gast: historicus Ivo van de Wijdeven. (20:00) De column van Sana Valiulina. (24:15) Waarom hebben we het Oekraïense verzet tegen Poetin onderschat? Gast: politicoloog Olga Burlyuk. (39:06) Posthistorische vredesdroom van Europa aan diggelen. Gast: Duitslandkenner Hanco Jürgens. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/19-02-2023.html# (http://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/19-02-2023.html)

19 Feb 202352min

Duizenden Hongaarse kinderen kwamen na de Eerste Wereldoorlog met de trein naar Nederland en België om hier in gastgezinnen aan te sterken. Een unieke hulpactie. Nadat Hongarije aan de verliezende kant van de oorlog was beland, was het land namelijk totaal geïsoleerd binnen Europa geraakt. Niemand wilde helpen, toen een hongersnood uitbrak. Alleen Nederland en België hielpen, toen ze in 1920 een hulpactie opzetten: de kindertreinenactie, die officieel tot 1927 zou voortduren. Het was eigenlijk de bedoeling dat de kinderen tijdelijk bleven, maar sommige van hen bleven voor altijd in Nederland en België. Voordat deze Hongaarse kinderen hun plek vonden in hun nieuwe land, hadden ze nog een lange weg te gaan. Hoe verging het hen? Tegen welke obstakels liepen zij aan? De families van de Hongaarse kinderen uit de trein vertellen hun verhaal in deze documentaire van Marian van der Pluijm. Verder in OVT: de Chinezenmoord met Leonard Blussé.

12 Feb 202352min

Het schilderij Amandelbloesem van Vincent van Gogh hing gewoon boven de bank bij opa, herinnert Willem van Gogh zich. Dat honderden werken door de familie samen bewaard zijn en in het Van Gogh Museum terechtkwamen is niet vanzelfsprekend. Dat is te zien in de tentoonstelling Kiezen voor Vincent in het Van Gogh Museum. Willem van Gogh is te gast. Verder in OVT: het verhaal achter de Leopard-tanks, wat Pim Lammers te maken heeft met het Heilige Roomse Rijk, column Micha Wertheim, journalist Koert Lindijer.

12 Feb 202352min

Is het tijd voor een geurenmuseum? Niets brengt het verleden zo dichtbij als de neus. 'Geurlandschappen' zijn steeds beter na te maken, van de Slag bij Waterloo - met buskruit, angstzweet en de eau de cologne van Napoleon - tot de straten van Amsterdam rond 1900 - met paardenvijgen, Boldoot en grachtenstank. Sommige geuren zijn nog niet weg, maar wel ernstig bedreigd. Bijvoorbeeld die van de fabrieken langs de Zaan voor zetmeel, biscuit en chocolade, die je steeds minder ruikt vanwege strengere regelgeving. Een groep Zaankanters wil nu een plaatselijk geurenmuseum oprichten, zodat hun jeugdherinneringen niet vervliegen. In De geur van geschiedenis onderzoekt documentairemaker Marten Minkema de mogelijkheden voor dit soort musea. Dit is een verkorte versie van de documentaire die Minkema maakte voor de podcast DOCS. Verder in OVT: historische boeken met Wim Berkelaar.

5 Feb 202351min

'Gansch het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil',zo klonk het bij de fameuze spoorwegstaking in 1903. Ruim een eeuw later wordt in ons land weer gestaakt. Volgende week ligt namelijk het streekvervoer plat, want de bonden en de werkgevers komen er in overleg niet uit. Keren oude tijden terug en wordt Nederland net als in de jaren zeventig straks weer overspoeld door stakingsgolven? Te gast is Rosa Kösters, historica verbonden aan het IISG, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, die alles van staken weet. Verder in OVT: Couperus en de islamitische cultuur met Abdelkader Benali, het verwijnen van Sovjet-dissidenten met Hella Rottenberg, de slavenhuisjes op Bonaire met Bòi Antoin, de column van John Jansen van Galen.

5 Feb 202352min

In uur 2 van OVT op 29 januari 2023: Zoals Gabriella Adèr zijn er in Nederland nog veel meer tweede, derde en inmiddels zelfs vierde generatie gastarbeiders. Welke invloed heeft de migratie nu nog op hen? En is dat iets vervelends of levert die achtergrond juist iets extra’s op? In deze laaste aflevering van De verschrikkelijk mooie migratie (en alles wat erna kwam) onderzoekt Gabriella welke impact de migratie van haar moeder nog heeft in haar eigen leven, maar ook in dat van haar zussen en nichten. Ze ontdekt dat de zwaarte, die ze in haar familie voelt, meer is dan alleen de migratie. Verder: Het verloren Hertogdom met Bas Steman en René Arendsen.

29 Jan 202352min

Het eerste uur van OVT: Duurzaamheid is een toverwoord tegenwoordig, in een tijd dat we ons er steeds meer bewust van zijn dat we onze planeet niet onbeperkt kunnen exploiteren, en dat we rekening moeten houden met milieu en klimaat. Een bewustzijn dat tegelijkertijd botst met economische belangen, zoals die van de boeren, die zich de afgelopen jaren fel verzetten tegen de verduurzaming van hun bedrijfstak. Toch was Nederland nog niet zo heel lang geleden voorloper op dit terrein. Zo valt te lezen in het pas uitgekomen themanummer van het historische vaktijdschrift BMGN, dat gaat over de geschiedenis van ‘duurzaamheid’ in Nederland en België. Het nummer is samengesteld door Peter van Dam, historicus aan de UVA gespecialiseerd in de geschiedenis van milieu en maatschappij. Hij is te gast. Verder: het omstreden onderzoek naar kennis van de Holocaust met Astrid Sy en Marc van Berkel; de logica achter misdaden tegen de mensheid met Simon van Teutem; en de column van Abelkader Benali.

29 Jan 202352min

De opiatencrisis richt in de Verenigde Staten een ongekende ravage aan: de hoeveelheid overdosis-doden blijft maar stijgen. En die crisis is te herleiden naar de steenrijke Sackler-familie, volgens fotografe Nan Goldin. Dezelfde musea die haar werk tentoonstellen, nemen miljoenen aan van de oxycodonfamilie. In de documentaire All the Beauty and the Bloodshed die nu in de bioscoop te zien is, volgt filmmaker Laura Poitras Goldins strijd en vervlecht het met haar onstuimige levensverhaal. Tracy Metz, Amerikaans journalist en directeur van het John Adams Institute bekijkt voor ons de film en vertelt over 'al het moois en al het bloedvergieten'. Verder in OVT: het monument voor 'troostmeisjes' met Griselda Molemans, Zeeland na de Watersnoodramp met Corine Nijenhuis, Oekraïense zoutmijn met Ivo van de Wijdeven.

22 Jan 202351min