De Zomerdag: Sjoerd den Daas

Frankrijk kent een lange traditie van slechte begrotingsdiscipline en van maatschappelijk protest zodra er bezuinigingen worden voorgesteld. Maar door een giftige mix aan omstandigheden, lijkt de crisis nu dieper dan ooit.  Het Franse parlement stuurde gisteren premier Bayrou naar huis. Hij was de tweede premier die president Macron had aangesteld in negen maanden tijd en de vierde in twee jaar tijd. Problemen met de begroting zijn de oorzaak. Frankrijk heeft een gigantische staatsschuld en het hoogste begrotingstekort van de eurozone. Maar pogingen om de begroting beter op orde te krijgen met hervormingen en bezuinigingen, leiden telkens tot politieke crisis en maatschappelijk protest.  De Franse afkeer van bezuinigen, legt universitair docent Franse geschiedenis Niek Pas uit, kent een lange, hardnekkige geschiedenis. In deze podcast loopt hij met grote stappen door de geschiedenis, beginnend bij het 'open sluizen-beleid' van Mitterand in de jaren '80, via Sarkozy ('de schatkist is leeg'), de gele hesjes-protesten en Macrons worstelingen tijdens de pandemie ( 'we helpen, wat het ook moge kosten'), tot de porblemen van nu.  Morgen staan grote maatschappelijke protesten op stapel, volgende week volgen de vakbonden, komende donderdag wordt mogelijk de kredietwaardigheid van Frankrijk verlaagd en de politieke situatie is meer dan instabiel. Hoe diep is deze nieuwste crisis in Frankrijk?  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

9 Sep 22min

Het CDA koerst af op een van de spectaculairste comebacks uit de parlementaire geschiedenis. Met een verhaal dat juist géén spektakel belooft. 'Rust, reinheid en regelmaat,' zei partijleider Henri Bontebal in zijn toespraak op het partijcongres dit weekend.   Bontenbal presenteert zijn partij als een middenpartij die niet naar links en niet naar rechts buigt. Tegelijk staan in het programma wel opmerkelijke nieuwe standpunten. Weten kiezers eigenlijk wel waar de partij inhoudelijk voor staat? En is die positionering als middenpartij vol te houden?  'Het CDA heeft een aantal keuzes gemaakt waarvan ze van te voren wisten dat er kritiek op zou komen,' zegt parlementair verslaggever en CDA-watcher Roel Bolsius in deze podcast. Nu de campagne echt van start gaat zul je volgens hem zien dat de handschoenen uit gaan en dat het 'met z'n allen schieten op Bontenbal' wordt.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Ulrike Nagel

8 Sep 25min

Vijftien jaar geleden was het nog een uitzondering als je er een tegenkwam, een rode Amerikaanse rivierkreeft. Maar inmiddels zwemmen er volgens experts miljarden rond in Nederlandse wateren. En dat is een probleem want ze vreten de oevers kapot, verdringen inheemse soorten en verstoren hele ecosystemen. Een Nederlands bedrijf probeert die problemen op te lossen door de kreeften te vangen. Volgens hen zorgt het ervoor dat sloten van een boer bij Woerden weer terugveren. En er is groeiende vraag naar de rivierkreeften op het bord, dus daar helpt het ook bij. Maar experts denken dat er meer nodig is. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek & Rosanne Sies

5 Sep 21min

Praatprogramma’s domineren onze avonden, maar bepalen ze ook hoe wij in Nederland met elkaar praten? In deze aflevering van De Dag duiken we in de wereld van de talkshowtafels. Zijn ze vooral bedoeld als amusement, of vormen ze het kloppend hart van het publieke debat? In deze podcast Tina Nijkamp, kijkcijferanalist en dé kenner van wat scoort op tv, en Jonasz Dekkers, tv-recensent van NRC en auteur over het publieke debat. Wat is er nodig om de talkshows van morgen nog beter te maken?     Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Jeroen de Jager Redactie: Ulrike Nagel & Judith van de Hulsbeek

4 Sep 21min

Verschillende nieuwsorganisaties eisen in een kort geding dat demissionair landbouwminister Wiersma uitstootcijfers van boerenbedrijven openbaar maakt. Ondanks een eerdere uitspraak van de rechter blokkeert zij dat. Morgen is de uitspraak in het kort geding. Eerder stapten wetenschappers naar voren omdat Wiersma in de media blijft zeggen dat kennisinstellingen haar stikstofplannen goed vinden. Zij spreken dat zelf tegen. In deze podcast legt politiek verslaggever Lars Geerts uit hoe het kan dat er zoveel tegenstrijdige geluiden te horen zijn in Wiersma's dossier en waarom er onduidelijkheid heerst over cijfers en wetenschappelijke analyses - onder meer over het aanpassen van de rekenkundige ondergrens voor de stikstofuitstoot. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel

3 Sep 22min

Het is 38 pagina's dik en op de voorkant staat een titel die Trumpiaans in de oren klinkt: het 'Gaza Reconstitution, Economic Acceleration and Transformation'-plan, kortweg het GREAT Trust-plan. Een plan dat doet denken aan de AI-video die de Amerikaanse president eerder dit jaar verspreidde waarin een onherkenbaar Gaza te zien is met wolkenkrabbers en gouden Trump-standbeelden. Dit papieren document zou binnen de regering-Trump circuleren als naoorlogs scenario voor Gaza. The Washington Post kreeg het in handen en zette het online. Te lezen is hoe de Gazastrook tien jaar onder Amerikaans bestuur zou komen te staan om het gebied in een technologisch en toeristisch centrum te veranderen. En alle Gazanen moeten verhuizen. In deze podcast leest verslaggever in Israel Sander van Hoorn in het plan en voorziet het van de broodnodige context. 'Vorig jaar had ik je uitgelachen als je me had gevraagd om over dit plan een podcast te maken,' zegt hij. 'Maar in deze tijden is alles anders.'  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies

2 Sep 19min

Al maanden wordt er gezocht naar een advocaat voor Nederlands grootste crimineel: Ridouan Taghi. Gisteravond verliep een deadline voor advocaten om zich aan te dienen en morgen gaat Taghi's hoger beroep verder, maar de vraag is of dat wel echt kán. Want wie stapt er na acht voorgangers, van wie er drie zijn opgepakt, nog naar voren? In deze podcast vertelt strafrechtadvocaat Jan Hein Kuijpers wat je als advocaat bij zo'n besluit tegen elkaar afweegt en wat het betekent om in zo'n grote zaak te stappen. Kuijpers staat twee andere verdachten in het Marengo-proces bij en was in het verleden de advocaat van Willem Holleeder toen Moskovicz het werk moest neerleggen. Hij kent het wereldje en alles wat er bij komt kijken als je advocaat bent in complexe strafzaken van verdachten uit het criminele milieu. 'Het is óók gewoon leuk,' zegt hij. Justitie-redacteur Remco Andringa zet uiteen wat de gevolgen van Taghi's advocatenprobleem zijn voor het hoger beroep in het Marengo-proces en welke scenario's er voor liggen mocht het Taghi niet lukken om een advocaat te vinden. Regaeren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Ulrike Nagel

1 Sep 21min

Maandag begint het nieuwe studiejaar weer, maar heel veel studenten die graag uit huis willen hebben nog geen kamer. Er is een tekort van zo'n 23-duizend studentenkamers. De potentiële huisgenoten die kans willen maken op een plek, moeten hospiteren. Maar worden door die kamernood steeds vaker afgewezen. Wat doet dat met je? En met degenen die de keuze moeten maken? Sven Hendriksen woont in Zutphen, studeert in Deventer en zou daar graag op kamers gaan. In podcast De Dag vertelt hij dat het na 32 mails en 9 hospiteeravonden nog steeds niet gelukt is. Hij is er verdrietig van en al die afwijzingen leiden tot twijfels. Dat is iets dat de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) herkent bij andere studenten. Wat valt er te zeggen over de impact van afwijzingen? Hoofddocent Sociale en Organisatiepsychologie aan de Universiteit Leiden Gert-Jan Lelieveld deed onderzoek naar hospiteeravonden. Elke nee die studenten horen leidt tot meer pijn. Een simpel belletje met degenen die het niet zijn geworden zou al helpen. Reageren: mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra & Lisa Konings

29 Aug 22min