1e uur: Breaking the Silence, Jan Patat, De column van Sana Valiulina, Historische boeken met Wim Berkelaar, Florence Price en de Passie van Shishani, 13-04-2025
(01:19) Klokkenluidersorganisatie ‘Breaking the Silence’ publiceerde deze week een rapport met het verhaal van deze officier en van meer anonieme militairen. Wat zeggen deze nieuwe getuigenissen over de geweldinstructies voor Israëlische soldaten? En wat voor organisatie is ‘Breaking the Silence’ eigenlijk? Erella Grassiani, antropoloog en Israël-kenner, is aan de lijn vanuit Israël. (15:06) Lelijk, vreemd en een Nederlands icoon: Jan Patat. Het is misschien wel het bekendste snackbar-straatmeubilair; een manshoog beeld van een knipogende patatzak dat zijn eigen friet aan het eten is. Het vreemde beeld is een waar cultfiguur geworden, maar wat is zijn verhaal? Journalist Elja Looijestijn maakte de audiodocumentaire ‘Het mysterie van de lachende frietzak’ en is te gast. (20:48) De column van Sana Valiulina. (25:18) Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken: Oorlog zonder genade – Koos-Jan de Jager Meesters van de magie – Ruud Vermeer Hoe de liefde vergleed – Kiki Amsberg (38:25) Singer-songwriter Shishani Vranckx schreef met muziekcollectief Pyranello een eigentijdse Matthäus-passion. Shishani liet zich inspireren door componist Florence Price, de eerste Afro-Amerikaanse vrouw wiens symfonieën werden uitgevoerd. Wat is er bekend over het leven van Price? En waarom grijpt Shishani juist op haar terug? Singer-songwriter Shishani is te gast. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/13-04-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/13-04-2025.html)
13 Apr 52min
2e uur: De eerste heilige millennial Carlo Acutis, De graaf van Monte-Cristo, Liefste Lies 4: Hartstocht, 06-04-2025
(00:49) Deze maand wordt de jong gestorven computerprogrammeur Carlo Acutis heilig verklaard. Het zal de eerste heilige millennial worden. En dat levert een explosie aan relieken op, die worden aangeboden via webshops als Ebay. Daar heeft de kerk nu echt schoon genoeg van, en de fraudepolitie is ingeschakeld. Sanne Frequin vertelt hierover. (06:14) Wraak is het sleutelbegrip van de nieuwe verfilming van Le comte de Monte-Cristo, de epische 19de-eeuwse roman van Alexandre Dumas. Edmond Dantès wordt er valselijk van beschuldigd een aanhanger van Napoleon te zijn. Le comte de Monte-Cristo speelt zich af in het chaotische post-napoleontische Frankrijk. Napoleon-kenner Bart Funnekotter is te gast. (15:27) Liefste Lies #4: Harstocht. In de jaren 40 en 50 wordt de Limburgse Lies overspoeld door honderden liefdesbrieven. Wie was deze mysterieuze vrouw die zoveel verlangen opwekte? En hoeveel vrijheid had zij in die tijd eigenlijk om te kiezen? De zesdelige podcast Liefste Lies vertelt haar verhaal en schetst tegelijkertijd een hedendaags portret van liefde, vrijheid en het verlangen om iets te zijn in het leven. Deze serie werd gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer. De serie is een coproductie van Autres Directions, Aldus’ producties en OVT en is mogelijk gemaakt door financiële steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/06-04-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/06-04-2025.html)
6 Apr 52min
1e uur: De Smoot-Hawley Tariff Act, Historische boeken met Sanne Frequin, De column van Abdelkader Benali, Over de rand laait vuur, 06-04-2025
(02:13) Deze week kondigde Trump nieuwe importheffingen aan. Zijn beleid grijpt terug op de zogenoemde Smoot-Hawley Tariff Act uit 1930. Wat hield die act in en is er een les uit te trekken voor de maatregelen van Trump nu? Amerikanist Casper Thomas is te gast. (14:33) Sanne Frequin bespreekt drie historische boeken: De geboorte van de stad - Erik Schmitz e.a. Geschrapt, uitgegomd, gewist – Titiou Lecoq Het verdriet van Elisabeth van Culemborg - Wijnand W. Mijnhardt (25:01) De column van Abdelkader Benali (28:35) Over de rand laait vuur is het nieuwe boek van historicus Chris van der Heijden over het leven van zijn omstreden ouders. Zijn vader was lid van de SS, vocht aan het Oostfront en was commandant van de beruchte Landwacht, zijn moeder was lid van de NSB en een fanatieke nationalist. Van der Heijden is te gast. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/06-04-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/06-04-2025.html)
6 Apr 52min
2e uur: Een dino vondst in Mongolië, De erfenis van Atatürk, Liefste Lies 3: Ontsnapping, 30-03-2025
(00:54) Wetenschappers hebben in de Gobiwoestijn in Mongolië een nieuwe dinosauriërsoort ontdekt: Duonychus tsogtbaatari. Een tweepotige dino, een Theropode, die verwant is aan de angstaanjagende T.rex. Wekelijks worden er nieuwe dinosaurussoorten ontdekt, dus wat maakt deze vondst eigenlijk bijzonder? Paleontoloog Melanie During is te gast. (06:59) Na de arrestatie vorige week van Ekrem Imamoglu, de populaire burgemeester van Istanbul, gingen Turken in veel steden dagenlang de straat op om te demonstreren. Oppervlakkig gezien lijkt de strijd om de macht in Turkije te gaan tussen democratie en autocratie. Maar is het echt zo simpel? Historicus en Turkije-expert Tayfun Balçik is te gast. (20:42) In de jaren 40 en 50 wordt de Limburgse Lies overspoeld door honderden liefdesbrieven. Wie was deze mysterieuze vrouw die zoveel verlangen opwekte? En hoeveel vrijheid had zij in die tijd eigenlijk om te kiezen? De zesdelige podcast Liefste Lies vertelt haar verhaal en schetst tegelijkertijd een hedendaags portret van liefde, vrijheid en het verlangen om iets te zijn in het leven. Deze serie werd gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer. De serie is een coproductie van Autres Directions, Aldus’ producties en OVT en is mogelijk gemaakt door financiële steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/30-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/30-03-2025.html)
30 Mars 52min
1e uur: Christenen voor Israël, De terugkeer van Odysseus, Historische boeken met Fresco Sam-Sin, Het verdriet van Tilburg, 30-03-2025
(01:34) De Nederlandse stichting ‘Christenen voor Israël’ helpt kolonisten bij illegale bezetting op de Westelijke Jordaanoever. Dat bleek deze week uit onderzoek van Investico in samenwerking met BOOS. Het is een tekenend voorbeeld van Israël-steun vanuit de Nederlands christelijke hoek. En dat heeft een langere geschiedenis dan we denken. Het is terug te voeren naar de jonge Nederlandse Republiek, zo meent onze gast theoloog Janneke Stegeman. (15:18) Poedelnaakt spoelt de gehavende Odysseus aan op de kiezelstranden van Ithaka, een openingsbeeld dat meteen de toon zet voor de nieuwe film The Return. Hoe wordt het verhaal van Odysseus in The Return verteld en wat is de aantrekkingskracht van dit eeuwenoude epos? Koen Vacano doet onderzoek naar de manier waarop de klassieke epische verhalentraditie doorwerkt in hedendaagse films. Hij is te gast. (27:09) Fresco Sam-Sin bespreekt drie historische boeken: Voor vrouw en kind - Tsila Rädecker Uit liefde voor het lezen - Irene Vallejo (vert. Adri Boon) Door vrouwen gedragen - Yvette Kopijn (39:27) De grootvader van Maarten van Riel was een van de duizenden textielarbeiders die Tilburg rijk was. De stad was de spil van zijn bestaan, maar ook de plek waar hij een einde maakte aan zijn leven. In het boek Het verdriet van Tilburg schetst Van Riel de tragische geschiedenis van de Tilburgse textielindustrie, en hoe dat verband houdt met de dood van zijn grootvader. De auteur is te gast. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/30-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/30-03-2025.html)
30 Mars 52min
2e uur: Opgedrongen vrede, Van wie is de Hongaarse kokarde?, Liefste Lies 2: Tussen twee vuren, 23-03-2025
(00:46) Het is een rond strikje in de driekleur rood-wit-groen: de Hongaarse kokarde. In 1848 werd het een symbool van het Hongaarse verzet tegen de Habsburgers in de onafhankelijkheidsoorlog van 1848-49. Sindsdien werd het strikje gedragen bij de herdenking van die oorlog, elk jaar op 15 maart. Maar premier Viktor Orbán en zijn partij Fidesz hebben van deze kokarde een partijsymbool gemaakt. Waar stond de kokarde voor, en is het zijn onschuld nu kwijt? Historica en Hongarije-kenner Marian van der Pluijm vertelt. (07:20) Het was een bizarre vertoning; President Trump belde met de Russische president Poetin over een mogelijke wapenstilstand. Ondertussen lijkt de Oekraïense president Zelensky steeds meer voor een voldongen feit komen te staan. Hoe kan er sprake zijn van een duurzame vrede als andere grootmachten over het lot van Oekraïne gaan beslissen? Het deed diplomaat Benjamin Duerr denken aan de Vrede van Versailles. Hij is te gast. (20:30) In de jaren 40 en 50 wordt de Limburgse Lies overspoeld door honderden liefdesbrieven. Wie was deze mysterieuze vrouw die zoveel verlangen opwekte? En hoeveel vrijheid had zij in die tijd eigenlijk om te kiezen? De zesdelige podcast Liefste Lies vertelt haar verhaal en schetst tegelijkertijd een hedendaags portret van liefde, vrijheid en het verlangen om iets te zijn in het leven. Deze serie werd gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer. De serie is een coproductie van Autres Directions, Aldus’ producties en OVT en is mogelijk gemaakt door financiële steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/23-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/23-03-2025.html)
23 Mars 52min
1e uur: Fascisme weer actueel, Met een olifant door de Alpen, De column van Nelleke Noordervliet, Historische boeken met Bart Funnekotter,Het Vrijheidsbeeld, 23-03-2025
(01:28) Het Vrijheidsbeeld moet terug naar Frankrijk. De Amerikanen hebben de ideologie waarvoor Lady Liberty staat verkwanseld en daarom moet het terug naar de schenker, aldus de Franse Europarlementariër Raphaël Glucksmann. Het beeld kijkt uit over de Big Apple, maar waarom eigenlijk? Te gast is Frankrijkkenner Rudi Wester. (09:55) Op 22 maart is de grote landelijke demonstratie ‘tegen racisme en fascisme’. Maar waar hebben we het eigenlijk over als het over fascisme gaat? En heeft het hedendaagse fascisme een andere gedaante dan het oer-fascisme van de jaren dertig? Historicus Daniël Knegt is te gast met zijn boek ‘Fascisme’. (23:35) De column van Nelleke Noordervliet (26:31) Het wordt nog altijd gezien als een van de grootste militaire kunststukjes ooit: in de derde eeuw voor Christus trok de Carthaagse generaal Hannibal met een leger olifanten de Alpen over om de Romeinse vijand in de rug aan te vallen. Wat drijft de mannen die zijn tocht opnieuw probeerden te beleven? Maarten Inghels schreef Hannibal & Gideon. Hij is te gast. (39:43) Bart Funnekotter bespreekt drie historische boeken: De geboorte van New York - Russell Shorto (vert. Catalien van Paassen, Willem van Paassen en Jan Willem Reitsma) Koks en kelners - Patricia van den Eeckhout Boulanger! - John-Alexander Janssen Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/23-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/23-03-2025.html)
23 Mars 52min
2e uur: Het gezicht van de Europese ‘Homo erectus’, Historische boeken met Wim Berkelaar, Liefste Lies 1: brieven, 16-03-2025
(01:00) In Spanje is een stukje van het gezicht gevonden van de oudste mens die ooit in Europa heeft rondgelopen. Die vondst geeft nieuwe inzichten in de diversiteit en de evolutie van de menselijke soort in dit deel van de wereld. Gerrit Dusseldorp is expert op het gebied van het gedrag van jager-verzamelaars uit het Pleistoceen en vertelt meer. (07:21) Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken: In alles tot het uiterste - Frits de Lange Machtswoorden - Remieg Aerts, Coen Brummer en Gertjan Schutte Oekraïne onder vuur - Eugene Finkel (vert. Koen Boelens) (20:52) In de jaren 40 en 50 wordt de Limburgse Lies overspoeld door honderden liefdesbrieven. Wie was deze mysterieuze vrouw die zoveel verlangen opwekte? En hoeveel vrijheid had zij in die tijd eigenlijk om te kiezen? De zesdelige podcast Liefste Lies vertelt haar verhaal en schetst tegelijkertijd een hedendaags portret van liefde, vrijheid en het verlangen om iets te zijn in het leven. Deze serie werd gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer. De serie is een coproductie van Autres Directions, Aldus’ producties en OVT en is mogelijk gemaakt door financiële steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-03-2025.html)
16 Mars 51min
