#1938 - De kopzorgen van het rompkabinet

Tachtig procent van de leden van fusiepartij GroenLinks-PvdA stemde dit weekend op het ledencongres voor een aangescherpte Israël-koers. Dit tot onvrede en soms verdriet van een groep (veelal oudere) prominente partijleden. Maar, benadrukte partijleider Frans Timmermans, 'een meerderheid van de leden beslist welke richting we op gaan.' Wie is deze 'nieuwe meerderheid' die de koers van GroenLinks-PvdA nu bepaalt, en hoe zien hun ideologische veren eruit?  Voor deze podcast legden we contact met een aantal relatief jonge en actieve leden van GroenLinks en de PvdA. Wat opvalt is dat zij het congres van dit weekend als positief, inspirerend en strijdbaar hebben ervaren en ook zeer enthousiast zijn over Frans Timmermans.  Nynke de Zoeten, politiek verslaggever voor Nieuwsuur, die ook op het congres was, herkent dat beeld. Het was volgens haar een 'heel optimistisch congres.' Maar de discussie die is ontstaan over de motie-Piri, over de Israël-koers, is volgens haar geen goede start van de campagne.  'Timmermans heeft juist in de Tweede Kamer vaak gezegd dat we niet in een land moeten leven waar alleen de mening van de meerderheid geldt, dat het er ook om gaat hoe je met minderheden omgaat. In zijn eigen partij heeft hij dat niet echt goed aangepakt.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Judith van de Hulsbeek

25 Juni 24min

Voor het eerst in drie jaar neemt voormalig Jumbo-baas Frits van Eerd in de rechtszaal het woord in een zaak die al jaren breed wordt uitgemeten in de media en deze dagen inhoudelijk wordt afgerond. Hij wordt verdacht van witwassen, fraude en geknoei met papieren, maar ontkent. AD-journalist Jurriaan Nolles is co-auteur van het boek Fritske, hij sprak meer dan honderd mensen rond Van Eerd, had inzage in politieverhoren en volgt het proces van dichtbij. Met hem bespreken we de zaak, die in ieder geval bij de hoofdverdachte veel emoties oproept. Reageren? dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies en IJsbrand Terpstra

24 Juni 21min

Amerika is in de Israëlische oorlog met Iran gestapt. President Trump verbreekt hiermee een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloftes, want hij zou de 'vredespresident' worden die oorlogen beëindigt en geen nieuwe avonturen in het buitenland begint. Waarom heeft hij dan toch Iraanse doelen aangevallen en op basis waarvan heeft hij deze beslissing eigenlijk genomen? In deze extra lange podcast vertelt oud-militair en hoogleraar krijgswetenschappen Martijn Kitzen over de zogenoemde operatie Midnight Hammer en de uitzonderlijke inzet van Massive Ordnance Penetrator-bommen (de 'bunkerbusters'). Hoe effectief zijn die, welke schade hebben ze aangericht en: wat lag er nou daadwerkelijk op de drie locaties die zijn aangevallen? Ook spreekt hij over de (on)mogelijkheid om met louter militaire middelen een atoomprogramma uit te schakelen. Amerika-deskundige Casper Thomas gaat in op de politieke implicaties. Trump heeft het Congres niet geraadpleegd, binnen zijn eigen partij wordt getwijfeld of deze stap verstandig was, hij heeft adviezen van de eigen veiligheidsdiensten over het Iraanse atoomprogramma terzijde geschoven en onduidelijk is of er een strategie aan deze aanvallen ten grondslag ligt.  Is er wel een plan of is dit in feite een solo-actie van de president?  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

23 Juni 30min

Onze zaterdagse serie Van onze correspondent is tot een voorlopig einde gekomen. Maar afgelopen week deed de unieke gelegenheid zich voor dat (bijna) alle NOS-correspondenten in Nederland waren voor de correspondentendagen. Tijdens de publieksavond in theater Flint in Amersfoort maakten we een rondje door de foyer en spraken enkele correspondenten die we nog niet in de serie gehoord hadden: - Mustafa Marghadi (Zuidoost-Azië) - Thijs Kettenis (Griekenland en Balkan) - Laura van Megen (China) - Mitra Nazar (Turkije) - Anoma van der Veere (Japan) - Daisy Mohr (Midden-Oosten) - Ryan Hermelijn (coördinator Bureau Washington) - Chiem Balduk (Duitsland) - Sjoerd den Daas (Amerika) Eerdere afleveringen in deze serie zijn terug te luisteren via de feed van podcast De Dag.

21 Juni 32min

Ze hebben als doel: kennis stelen, saboteren en de westerse samenleving ontwrichten. Acties van Russische spionnen in Europa. Nieuwsuur maakte een driedelige serie over de werkwijze van de Russische geheime diensten. President Poetin – zelf oud-spion – behandelt zijn agenten in Europa als helden, en hij maakt er geen geheim van dat zijn spionnen op technologische en militaire geheimen jagen. Eelco Bosch van Rosenthal vertelt in de podcast over Russen die jarenlang undercover-levens leiden in Europese landen en over Russische acties in Nederland. Soms worden ze ontmaskerd, soms wordt duidelijk hoe ze te werk gaan. Maar feit blijft: we weten niet wat we allemaal niet over ze weten. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

20 Juni 22min

Sinds het begin van de aanval op Iran, afgelopen vrijdag, moeten inwoners van Israël meerdere keren per dag de schuilkelders in. Ze zoeken daar dekking voor de Iraanse tegenaanvallen. NOS-correspondent Sander van Hoorn doet dat ook, en hij doet verslag vanuit die schuilkelders. In Israël moet iedereen een veilige ruimte in zijn huis hebben. Er zijn officiële schuil-bunkers en geïmproviseerde schuilplekken. Om op de hoogte te zijn van de gevaren zijn er apps, die precies vertellen waar een inslag dreigt. Maar Israëlische Arabieren hebben veel minder veilige plekken om heen te gaan. In de podcast vertelt Sander hoe dat het er aan toegaat als het luchtalarm klinkt, welke discussies er ontstaan over het sluiten van de deur en hoe de bevolking denkt over de keuze van premier Netanyahu, nu ze de gevolgen dagelijks zelf ondervinden. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Judith van de Hulsbeek

19 Juni 21min

Terwijl de Israëlische aanvallen in Iran alsmaar doorgaan, klinkt steeds vaker de vraag: Is Israël uit op de dood van de machtigste leider van Iran, ayatollah Khamenei, en op het omverwerpen van zijn regime? Hoe reëel is dit scenario, en wat vinden Iraniërs hier zelf van? In deze podcast reageren Iraniërs in Nederland (namen bij de redactie bekend) op de aanvallen van Israël. 'Verandering in Iran is nooit het resultaat geweest van buitenlandse bommen,' zegt één van hen. 'De echte kracht zit in de mensen zelf.' Midden-Oosten correspondent Daisy Mohr komt al twintig jaar in Iran en heeft daar veel contacten. Ze vertelt wat zij van hen hoort. 'De meeste Iraniërs zien het regime graag vallen, maar of ze nou door Netanyahu de democratie in gebombardeerd willen worden...?' Wordt deze oorlog in Iran als een kans gezien voor een regime-wissel? En wat zou er gebeuren als de man om wie in Iran alles draait, ayatollah Khamenei, inderdaad gedood zou worden? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel en Lisa Konings

18 Juni 20min

In aanloop naar de NAVO-top van volgende week heeft het kabinet besloten in te stemmen met de nieuwe NAVO-norm van 5%. Een meerderheid van de Tweede Kamer, die er vandaag over debatteert, is het daarmee eens. 5% klinkt overzichtelijk, maar ís dat niet: want het ene NAVO-land interpreteert de NAVO-percentages heel anders dan het andere. Welke uitgaven rekenen de lidstaten onder het brede begrip 'defensie'? "Ik heb ook al van landen gehoord die vinden dat het tegenhouden van asielzoekers voor meer veiligheid zorgt, of landen die zeggen dat het tegengaan van klimaatverandering belangrijk is voor de eigen veiligheid." NAVO-correspondent Kysia Hekster vertelt in deze podcast hoe er sinds de oprichting van de NAVO gesteggeld wordt over geld, hoe de fluctuerende NAVO-normen in de loop van de jaren tot stand zijn gekomen en wat er nu eigenlijk met de huidige vijf procent wordt bedoeld. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Judith van de Hulsbeek

17 Juni 22min